Câu thơ chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà gợi cho em tình cảm gì đối với tác giả mới nhất

217 9.webp 9

Video Hướng Dẫn Câu thơ chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà gợi cho em tình cảm gì riêng với tác giả Chi Tiết

Nội dung chính

Câu hỏi: Hai câu cuối của bài thơ “Cảnh khuya” thể hiện tâm trạng gì của tác giả?

Trả lời:

Quảng cáo

– Hai câu thơ cuối của bài thơ là cái tình say đắm của tác giả trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên. Có thể nói lí do khiến “người chưa ngủ” ấy đó đó là vì cảnh vạn vật thiên nhiên quá đẹp và một nỗi lo về vận mệnh nước nhà. Hai nét tâm trạng ấy thống nhất hoà hợp trong con người của Bác.

Quảng cáo

những thắc mắc về những tác phẩm Ngữ văn lớp 7 tinh lọc, có đáp án rõ ràng hay khác:

những loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 7 hay khác:

Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng….miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k9: fb.com/groups/hoctap2k9/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên social facebook và youtube:

Các bài Soạn văn lớp 7 siêu ngắn được biên soạn bám sát thắc mắc sgk Ngữ Văn lớp 7 Tập 1, Tập 2 giúp Quý quý khách thuận tiện và đơn thuần và giản dị soạn bài Ngữ Văn 7 hơn.

Nếu thấy hay, hãy động viên và san sẻ nhé! Các phản hồi không phù phù thích hợp với nội quy phản hồi website sẽ bị cấm phản hồi vĩnh viễn.

Đến hai câu cuối, cảnh đêm rừng Việt Bắc vừa mới được xác lập đẹp như tranh vừa gợi biết bao nỗi niềm tâm trạng của người ngắm cảnh: Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. Đối với một tâm hồn nhạy cảm mang phong thái thi sĩ thì Bác Hồ của toàn bộ chúng ta xác lập cảnh đêm rừng Việt Bắc đẹp như một bức tranh là yếu tố rõ ràng. Trước cảnh đẹp như vậy, Người đã say sưa thưởng thức đến độ qưên cả giấc ngủ. Chưa ngủ được, vì cảnh đẹp quá, đáng yêu và dễ thương quá. Nếu chỉ dừng bài thơ ở đây, tâm hồn tác giả đã và đang rất đáng để trân trọng rồi. Bởi vì, yêu cảnh đẹp vạn vật thiên nhiên, giang sơn đến độ không ngủ được đó đó là tấm lòng yêu quê nhà, giang sơn thiết tha vậy. Song hồn thơ của Bác vẫn tiếp tục xao động. Hai chữ chưa ngủ không riêng gì có sơ kết ba dòng thơ, biểu lộ tấm lòng nhà thơ với cảnh đẹp mà còn mớ ra một cung bậc cảm xúc mới nữa. Chưa ngủ được điệp lại và dẫn dắt theo một dòng thơ, dòng tình cảm bất thần, khơi sâu cảm xúc cả bài thơ: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Điệp từ chưa ngủ như cái bản lề khép mở hai phía tâm trạng của một con người: càng say mê, yêu mến cảnh Việt Bắc bao nhiêu thì Người càng thao thức nghĩ suy, lo ngại vé sự nghiệp kháng chiến, vé việc nước, việc dân bấy nhiêu. Hai nét tâm trạng ấy thống nhất trong Bác, thể hiện sự hài hoà phong thái thi sĩ và cốt cách chiến sỹ của anh hùng dân tộc bản địa, danh nhân văn hoá Hồ Chí Minh. Cảnh khuya vừa là bài thơ tả cảnh, ngụ tình vừa trực tiếp giãi bày tình cảm, tâm trạng của Bác Hồ vào trong năm tháng đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp gian truân. Đọc bài thơ, toàn bộ chúng ta vô cùng cảm mến, trân trọng tình yêu vạn vật thiên nhiên và tấm lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm lớn lao của Người riêng với việc dân, việc nước.

Dàn ý & 14 bài văn mẫu lớp 7

Hồ Chí Minh là một nhà thơ, nhà văn lớn của dân tộc bản địa. Bài thơ Cảnh khuya của quản trị Hồ Chí Minh được trình làng tìm hiểu trong chương trình Ngữ văn lớp 7.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya

Download.vn sẽ phục vụ Bài văn mẫu lớp 7: Phân tích bài thơ Cảnh khuya, gồm dàn ý và 14 bài văn mẫu, mời tìm hiểu thêm nội dung rõ ràng sau này.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya

I. Mở bài

Giới thiệu khái quát về tác giả Hồ Chí Minh, bài thơ Cảnh khuya.

II. Thân bài

1. Hai câu đầu: Cảnh vạn vật thiên nhiên ở chiến khu Việt Bắc trong đêm khuya

– Câu thơ 1: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa”

– Câu thơ 2: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” có hai cách hiểu:

Dù hiểu Theo phong cách nào thì cũng diễn tả được vẻ đẹp thơ mộng của vạn vật thiên nhiên núi rừng Việt Bắc.

=> Hai câu thơ đầu đã khắc họa hình ảnh vạn vật thiên nhiên núi rừng Việt Bắc thơ mộng.

2. Hai câu sau: Tâm trạng của nhà thơ trong đêm khuya ở chiến khu Việt Bắc

– Câu 3: “Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ” có hai cách hiểu

– Câu 4: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà” đã cho toàn bộ chúng ta biết hai nguyên do mà Người chưa ngủ

=> Qua hai câu thơ trên, người đọc thấy được hình ảnh người thi sĩ đa sầu đa cảm và con người chiến sỹ kiên trung trong Bác Hồ.

III. Kết bài

Khái quát về giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của bài thơ.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 1

Hồ Chí Minh không riêng gì có được nghe biết với vai trò một nhà cách mạng vĩ đại, mà còn là một một nhà thơ nhà văn lớn của dân tộc bản địa. Một trong những bài thơ rất nổi tiếng của Người là “Cảnh khuya”. Bài thơ đã miêu tả cảnh ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc cũng như thể hiện tình yêu vạn vật thiên nhiên, lòng yêu nước của nhà thơ.

Trước hết, hai câu thơ thứ nhất đã khắc họa khung cảnh cảnh đêm khuya nơi núi rừng Việt Bắc:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”

Đêm xuống, trăng càng sáng và phủ rộng tự do mọi không khí. Trong rừng vắng lắng, nhân vật trữ tình càng nghe thấy rõ được tiếng suối nghe càng rõ. Tiếng suối trong đêm khuya như tiếng hát xa dịu êm vang vọng như âm thanh của tiếng hát sâu lắng. Bác đã vận dụng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp lấy động tả tĩnh để diễn tả tiếng suối.

Không chỉ tạm ngưng ở đó, ánh trăng chiến khu cũng khá được Bác khắc họa sinh động. Hình ảnh trăng trong thơ Bác vốn đã rất quen thuộc:

“Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài hiên chạy cửa số
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ”

(Ngắm trăng)

Còn trong “Cảnh khuya”, ánh trăng được Bác diễn tả qua câu thơ “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” với hai cách hiểu cho những người dân đọc. Đầu tiên là hình ảnh ánh trăng chiếu xuống mặt đất xuyên qua từng tán cây, chiếu xuống cả những bông hoa rừng. Không gian núi rừng Việt Bắc đều ngập trong ánh trăng. Cách hiểu thứ hai là ánh trăng sáng chiếu xuống mặt đất xuyên qua từng tán cây cổ thụ, khi phản chiếu xuống mặt đất tạo ra hình thù như những bông hoa. Cả hai cách hiểu đều đã cho toàn bộ chúng ta biết vẻ đẹp của ánh trăng. Ánh trăng đang trở thành người Quý quý khách tri kỷ của nhà thơ trong cả nơi núi rừng hoang sơ. Bức tranh vạn vật thiên nhiên núi rừng Việt Bắc dưới cái nhìn của một thi sĩ được hiện lên với nét trẻ trung thơ mộng, và đầy hoang sơ.

Không chỉ khắc họa vạn vật thiên nhiên trong đêm trăng, Bác còn gửi gắm tâm trạng của tớ:

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì nỗi lo nước nhà”

Trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, Bác đã phải thốt lên đấy là một cảnh thật hiếm có, in như một bức tranh của một người nghệ sĩ tài hoa. Nhưng ở bức tranh thơ mộng đó, con người hiện lại lên với những nỗi niềm trăn trở. Người “chưa ngủ” có phải vì khung cảnh vạn vật thiên nhiên quá đỗi thơ mộng. Điều ấy làm cho nhà thơ qua say mê trước vẻ đẹp này mà quên rằng đêm đã về khuya. Hay phải chăng Người “chưa ngủ” là vì “lo nỗi nước nhà”? Có thể thấy được rằng, dù trong bất kể tình hình nào, Bác vẫn mang một nỗi lo cho giang sơn, cho nhân dân. Với quản trị Hồ Chí Minh, giang sơn tươi đẹp phải được độc lập, nhân dân phải được niềm sung sướng.

Như vậy, bài thơ “Cảnh khuya” mang những nét tiêu biểu vượt trội cho phong thái nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Hồ Chí Minh.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 2

“Cảnh khuya” được Bác Hồ sáng tác lúc còn ở chiến khu Việt Bắc, trong trong năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954). Bài thơ đã đã cho toàn bộ chúng ta biết tình yêu vạn vật thiên nhiên, cũng như tấm lòng yêu nước sâu nặng của nhà thơ.

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”

Trong bài “Côn Sơn ca”, Nguyễn Trãi đã và đang sẵn có hình ảnh so sánh độc lạ về tiếng suối:

“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai”

Còn trong “Cảnh khuya”, Hồ Chí Minh đã so sánh “tiếng suối” với “tiếng hát xa”. Từ đó, âm thanh tiếng suối trở nên có tâm hồn. Âm thanh tiếng suối trong trẻo, vang vọng tựa như tiếng hát từ xa vọng lại. Cùng với tiếng suối, vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên còn được khắc họa qua ánh trăng. Trăng vốn quen thuộc trong thơ của Bác. Mỗi bài thơ, ánh trăng đều được khắc họa độc lạ. Câu thơ “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” gợi ra hai cách hiểu. Ánh sáng của vầng trăng chiếu xuống những bông hoa rừng tạo ra bóng hoa in xuống mặt đất. Hay ánh trăng sáng chiếu xuyên qua từng tán cây cổ thụ, phản chiếu xuống mặt đất tạo ra hình thù như những bông hoa. Mỗi cách hiểu đều phải có sự độc lạ riêng nhưng đều gợi ra vẻ đẹp đầy thơ mộng của vạn vật thiên nhiên đêm trăng nơi chiến khu Việt Bắc.

Trong bức tranh vạn vật thiên nhiên đó, con người đã xuất hiện với nỗi lòng suy tư:

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Nếu như trong thơ cổ, con người xuất hiện giữa vạn vật thiên nhiên chỉ là một chấm buồn nhỏ bé:

“Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà”

(Qua Đèo Ngang, Bà Huyện Thanh Quan)

Thì trong thơ Bác, con người xuất hiện với tư cách là TT trong bức tranh vạn vật thiên nhiên đó. Nhân vật trữ tình trong “Cảnh khuya” hiện lên với trạng thái “chưa ngủ”. Có lẽ vì bức tranh vạn vật thiên nhiên quá đỗi thơ mộng? Hay vì nỗi do dự, lo ngại nào khác? Câu thơ ở đầu cuối đã lý giải lí do – “vì lo nỗi nước nhà”. Bác một lòng lo cho nhân dân, cho việc nghiệp cách mạng của giang sơn. Cụm từ “chưa ngủ” được điệp lại hai lần nhằm mục đích nhấn mạnh yếu tố nỗi lo âu, trăn trở của Bác. Từ đó, hình ảnh Hồ Chí Minh hiện lên thật đẹp tươi, vị đại – một con người luôn vì nước, vì dân.

“Cảnh khuya” miêu tả cảnh ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc cũng như thể hiện tình yêu vạn vật thiên nhiên, lòng yêu nước của nhà thơ. Bài thơ tiêu biểu vượt trội cho phong thái sáng tác của Hồ Chí Minh.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 3

Hồ Chí Minh không những là một vị lãnh tụ của nhân dân mà còn là một một nhà thơ đầy bản lĩnh và lòng nhân ái. Chúng ta không thể không khâm phục Người khi đi để lại một khối lượng thơ văn khá đồ sộ và có tầm tác động lớn. Nói đến Bác ta không thể nói tới tác phẩm “Cảnh Khuya” bài thơ được sáng tác trong tình hình khi toàn bộ chúng ta bước sang trận chiến đấu chống thực dân pháp tại chiến khu Việt Bắc. Bài thơ là phong thái ung dung sáng sủa của Bác tự dành riêng cho mình những phút giây thư thả ung dung để hòa tâm hồn với vạn vật thiên nhiên với cảnh vật làm cho ta cảm thấy thật ngưỡng mộ tâm hồn thanh cao ấy.

Giữa khung cảnh đất trời núi rừng hoang sơ nơi đây điều thứ nhất Bác cảm nhận được đó đó là: “ Tiếng suối trong như tiếng hát xa”. Đọc câu thơ của Bác thật tài tình trong lối so sánh của tớ. Tiếng suối được cảm nhận bằng thính giác nhưng điều đặc biệt quan trọng ở đấy là suối ấy lại trong như tiếng hát. Có lẽ do người không nhìn rõ không nếm thử được nên người ta lại cảm nhận được độ trong trẻo ngọt ngào của dòng suối ấy. Chắc hẳn đấy là một món quà thật ý nghĩa mà vạn vật thiên nhiên đã ban tặng cho nơi đây cho những vùng đất hoang sơ mang tên Việt Bắc. Giữa rừng núi hoang sơ Bác vẫn trọn vẹn có thể nghe được cái thứ âm thanh trong trẻo ấy của người đang hát. Tiếng hát ở trong thơ được so sánh với âm thanh trong trẻo của tiếng suối, cách so sánh của nhà thơ khiến ta cảm thấy thật tài tình biết bao. Âm thanh của tiếng người hát cũng không rõ là từ đâu vọng lại hay đó là một tưởng tượng của tác giả để làm tô đậm cho cái trong trẻo của tiếng suối.

Cách so sánh tài tình ấy làm tiếng suối không hề trở nên ngọt ngào vô hồn mà trở nên sôi động tươi tắn và làm cho cảnh rừng yên lắng cũng trở nên sôi động. Câu thơ đã cho ta thấy được xem nhân văn thường thấy rằng thơ Bác cảnh vật luôn luôn được gắn sát với con người không thể tách rời khỏi con người. Trong đêm khuya thanh vắng đang mải mê với việc làm thì một phút lơ là Bác cảm nhận được âm thanh trong trẻo của tiếng suối để rồi cảnh rừng Việt Bắc lại tiếp tục làm cho Bác đắm say. Bác ngước vầng trăng và một cảnh đẹp tuyệt vời hiện ra trước mắt: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”.

Từ “lồng” được tác giả đặt trong cùng một câu thơ gợi cho toàn bộ chúng ta thật nhiều tâm ý. Nhắc tới từ lồng ta nghĩ ngay đến hai vật nào đó lồng vào nhau như đan vào nhau để thành một vật thể thống nhất. Ở đây ánh trăng soi rọi vào bóng cây cổ thụ ngay trước cửa phòng Bác rồi bóng cây ấy lại tiếp tục phủ mình lên những bông hoa. Hình như riêng với Bác hình ảnh ấy đã tạo thành một chỉnh thể thống nhất tự nhiên. Cảnh vật thời gian hiện nay được hòa quyện hòa nhập vào nhau làm cho con người xốn xang xấp xỉ, những sự vật đan lồng vào nhau tạo ra một bức tranh chỉ có hai gam màu sáng, tối tăng bậc cao thấp lung linh chập chờn huyền ảo, sống đậm mà ấm cúng.

Trăng – cây cổ thụ – hoa ba vật thể rất khác nhau ngàn trùng, cao thấp, lớn bé cũng rất rất khác nhau nhưng lại đan cài ôm ấp nâng đỡ, soi sáng tôn vinh vẻ đẹp của nhau tạo ra một bức tranh nên thơ sống động và có hồn. Điệp từ lồng được tác giả nhắc đi nhắc lại hai lần thật tài tình và hay chính bới nó đã tạo ra âm hưởng ngọt ngào cho câu thơ. Cảnh này cảnh vật có ánh sáng và có âm thanh trên nền cảnh núi rừng Việt Bắc vắng vẻ và huyền ảo bởi ánh trăng lồng cổ thụ tiếng suối trong xanh như nhạc điệu êm hát mãi không ngừng nghỉ. Câu thơ của Bác thật giàu giá trị tạo hình như một bức tranh phong cảnh đẹp có tầng lớp. Câu thơ vẽ nên một bức tranh ba tầng với mảng đen trắng lồng gắn vào nhau. Có lẽ bởi tâm hồn Bác quen nhìn những sự vật trong quan hệ giữa tự nhiên và biện chứng nên Bác mới trọn vẹn có thể phát hiện ra những vẻ đẹp rất tự nhiên của chúng mà thật nhiều người không tóm gọn được những hình ảnh đó.

Nếu như ở hai câu thơ đầu Bác chỉ miêu tả về vạn vật thiên nhiên thì đến hai câu thơ cuối ta thấy được hình ảnh một vị lãnh tụ đàn trằn trọc không ngủ được:

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Hai câu thơ cho toàn bộ chúng ta làm rõ thêm được tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên của Bác nhưng cũng chính vạn vật thiên nhiên lại làm cho tâm hồn ấy trằn trọc chẳng thế nào ngủ được vì vạn vật thiên nhiên mà nỗi lo cho giang sơn càng dâng cao làm cho vị lãnh tụ không thể nào chợp mắt. Giữa vầng trăng sáng vằng vặc giữa cảnh khuya trong trẻo có một người đang thao thức không yên Người hòa tâm hồn vào vạn vật thiên nhiên để cất tiếng thơ ca tụng vạn vật thiên nhiên núi rừng tuy nhiên đó chỉ là khoảng chừng thời hạn ngắn phiêu du vào mây gió còn tâm hồn người thực sự đang gửi gắm ở một chân trời khác.

“Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà” câu thơ vang lên như một sự bừng tỉnh cho những người dân đọc có lẽ rằng vạn vật thiên nhiên đó đó là người Quý quý khách giúp Bác khuây khỏa bớt đi sự vất vả mà hàng giờ hằng ngày Bác phải suy tư. Từ đây ta thấy bác là một người luôn biết hòa giải và hợp lý giữa việc làm với tình yêu vạn vật thiên nhiên và càng yêu vạn vật thiên nhiên thì trách nhiệm riêng với việc làm càng cao bởi ta trọn vẹn có thể nhận thấy đằng sau hình ảnh người ung dung ngắm trăng đó là một nỗi khao khát về một giang sơn thanh thản, để ngày ngày con được sống tự do niềm sung sướng.

Bài thơ này được Bác viết trong trong năm đầu kháng chiến chống Pháp vô cùng trở ngại vất vả và gian truân. nhưng ở trong thơ ta vẫn gặp một chủ thể trữ tình rất yêu vạn vật thiên nhiên vẫn ung dung thao tác vẫn chưa chan hòa cùng ánh trăng thơ mộng của núi rừng. Người lo ngại cho giang sơn nhưng trong tâm hồn Bác vẫn dành riêng cho vạn vật thiên nhiên những ưu tiên không vì việc quân bận rộn mà hờ hững từ chối vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên. Điều này nói lên phẩm chất sáng sủa và phong thái ung dung của Bác.

Bài thơ thể hiện tâm hồn nhạy cảm tinh xảo và tinh thần trách nhiệm cao quý của Bác một vị lãnh tụ của dân tộc bản địa Việt Nam là dẫn chứng chứng tỏ cho phong cảnh tuyệt vời của người nghệ sĩ-chiến sỹ Hồ Chí Minh.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 4

Là vị quản trị giàu tâm hồn thơ, Bác Hồ thường dùng ngòi bút ca tụng vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên và bày tỏ lòng yêu nước trước vận mệnh của giang sơn. “Cảnh khuya” là một trong những bài thơ hay tiêu biểu vượt trội của Bác, được viết năm 1947 ở Chiến khu Việt Bắc – vị trí căn cứ địa Cách mạng trong thời chống Pháp.

Chiến khu Việt Bắc – đó là đầu não của cuộc kháng chiến chống xâm lược, là nơi chỉ huy đấu tranh của Cách mạng. Nhưng không phải vì vậy mà Việt Bắc chỉ trang nghiêm và bận rộn vì những hội nghị quan trọng của TW. Đến với Việt Bắc trước hết là đến với núi rừng, với vạn vật thiên nhiên hoang sơ nhưng rất hào phóng tạo ra những cảnh đẹp diệu kì. Hơn ai hết, Bác của toàn bộ chúng ta hiểu điều này, và vì vậy trong cảnh khuya, người đã thể hiện một Việt Bắc đẹp như tranh vẽ:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”

Giữa đêm rừng Việt Bắc thanh vắng, tiếng suối ở đâu róc rách nát, rì rào… Lúc ấy, tiếng suối ngân vang trong trẻo như sở hữu cả không khí rừng khuya yên vắng. Hai thanh trắc (tiếng suối) đến hai thanh bằng (trong thơ) rồi lại tiếp tục như vậy (tiếng hát), câu thơ đầu trong “Cảnh khuya” dường như mang cả âm thanh bổng trầm của tiếng suối chảy. Tiếng suối trong đêm ấy là Bác liên tưởng mới lạ của Bác liên tưởng đến âm thanh gì? Đó chẳng phải là cung đàn đơn lẻ, mà riêng với Bác, âm thanh trong ngần ấy như “tiếng hát xa”. Lạ lùng làm thế nào, nhưng chính liên tưởng mới lạ của Bác đã hỗ trợ ta hiểu được rằng dù Việt Bắc có gian lao đến đâu, những tiếng suối – tiếng hát của rừng núi của những chiến sỹ đồng bào luôn vang xa trong đêm vắng, trong trẻo sáng sủa… Âm thanh trong thơ Bác không một mình như tiếng đàn cầm trong thơ Nguyễn Trãi mà vang lên như có sức sống, đầy vui tươi. Trong tiếng vang róc rách nát, vạn vật thiên nhiên như phô bày hết vẻ đẹp trong sáng của tớ: “Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”. Hình ảnh “Trăng lồng cổ thụ” mang nét truyền thống cuội nguồn của thơ cổ, khi kết phù thích hợp với hoa, hình ảnh ấy đã tạo ra vẻ đẹp đầm ấm, quấn quýt của vạn vật thiên nhiên. Hai từ “lồng” link ba sự vật xa nhau, khác hoàn toàn nhau nhưng không tại tương phản mà dường như chúng hòa quyện lại, vẻ đẹp tôn nét trẻ trung kia vẽ nên một bức tranh trong sáng. Đọc câu thơ, ta có cảm hứng như đang lạc vào chốn tiên, tận thưởng những đường nét, ánh sáng diệu kì mà vạn vật thiên nhiên Việt Bắc vẽ nên, và ta còn tồn tại cảm hứng tiếng suối cũng bay bổng, quấn quýt với hình ảnh “Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa”. Cảnh vật trong thơ Bác sao mà thân thiết với nhau đến thế! Mỗi nét đều nâng vẻ đẹp của nét khác nên, cái tĩnh hòa vào cái động, cái động làm nổi trội cái tĩnh, mảng sáng chén mảng tối tạo thành một tổng thể hoàn hảo nhất lạ lùng.. Đâu phải ai cũng nhìn thấy điều đó. Bác đã nghe và ngắm cảnh vật Việt Bắc trong đêm khuya bởi Bác thức cùng Việt Bắc.

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Câu thứ ba trong bài thất ngôn tứ tuyệt là một câu chuyển, Ở đây, nhà thơ đã tạo ra một hình thức chuyển tiếp mới Một trong những ý thơ rất uyển chuyển, độc lạ. “Cảnh khuya như vẽ…” – Với bốn chữ đầu câu này, Bác muốn nói gì? Cảnh vật như được vẽ nên hay cảnh vật muốn vẽ nên cái gì đó ngoài vẻ đẹp đẹp của chính mình? Có lẽ điều này không quan trọng, chính bới toàn bộ chúng ta có bao nhiêu cách hiểu về những ý thơ “gợi mở” của Bác. Điều quan trọng là câu thơ chuyển từ tả cảnh sang tả tình. “Người chưa ngủ” trong một cảnh khuya tuyệt vời đến như vậy phải chăng chỉ là để cùng sống với vạn vật thiên nhiên? Câu vấn đáp đến thật đơn thuần và giản dị nhưng mang truyền thống cuội nguồn riêng của vị lãnh tụ kháng chiến cao quý: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Hai từ “chưa ngủ” được tái diễn một lần nữa , nối tiếng và nhấn mạnh yếu tố cho câu thơ trên. Cảnh khuya đẹp thật đấy, và con mắt bác đã thu hết cảnh vật ấy vào tâm hồn của tớ, nhưng trong tâm bác còn tồn tại một nỗi niềm thao thức lớn – đó là “nỗi nước nhà”, là vận mệnh của toàn bộ dân tộc bản địa, là trận chiến đấu còn vô vàn thử thách gian lao. Dấu ngã trong từ “nỗi” có một chiếc gì đó như day dứt, trăn trở kéo dãn, và tuy không xoáy vào tâm trí ta như dấu hỏi nhưng nó cũng thể hiện tâm trạng do dự, day dứt dìu dặt, trong hình ảnh quấn quýt đầm ấm của đêm rừng Việt Bắc, nỗi thao thức của người như lớn dần lên, ngày càng day dứt không nguôi.

Tấm lòng Người dành riêng cho giang sơn là như vậy. Những gì thuộc về tổ quốc đang trở thành nỗi lo, thành tình thương của Bác. Bác bày tỏ lòng mình trong “Cảnh khuya”, như muốn nói: cảnh vật vạn vật thiên nhiên của toàn bộ chúng ta diệu kì như vậy đấy, và chính vì vẻ đẹp của núi rừng càng làm cho niềm thao thức của người to nhiều hơn, canh cánh bên lòng – làm thế nào để gìn giữ vẻ đẹp ấy, làm thế nào để giang sơn mãi bình yên như bức tranh Việt Bắc trong đêm? Nỗi lo không làm cho những vần thơ tả cảnh mất đi nét trẻ trung lung linh trong sáng – điều này thể hiện con người bác, tâm hồn thơ và tâm hồn lãnh tụ luôn hòa hợp.

“Cảnh khuya” là một trong những bài thơ hay nhất nói về Việt Bắc và là một trong những bài thể hiện tâm tư nguyện vọng của Bác rõ ràng, thâm thúy nhất. Chỉ trong một bài thơ ngắn nét truyền thống cuội nguồn và nét tân tiến tuy nhiên hành với nhau, mang rất đậm phong thái thơ Hồ Chí Minh.

Có lẽ, ai này đã từng một lần đến Việt Bắc sẽ cảm nhận bài thơ khá đầy đủ hơn, nhưng dù ta có đến đấy hay là không, “Cảnh khuya” cũng vẫn giúp ta tưởng tượng rõ cảnh vật Việt Bắc và hiểu được tấm lòng của Bác kính yêu trong trong năm đầu kháng chiến gian truân. Bài thơ là một thành công xuất sắc lớn cả về nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp lẫn nội dung và chắc như đinh sẽ ghi đậm dấu ấn trong từng người chúng ra về nét trẻ trung trong sáng của vạn vật thiên nhiên Việt Bắc, về tấm lòng cao quý của vị lãnh tụ của dân tộc bản địa ta.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 5

Sau “Nhật kí trong tù”, trong năm lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở chiến khu Việt Bắc là thời kì Hồ Chí Minh làm nhiều thơ hơn hết. Từ những bài thơ kháng chiến của Người toát lên tình cảm thiết tha riêng với vạn vật thiên nhiên giang sơn mình, tinh thần trách nhiệm lớn lao của vị lãnh tụ đang chèo chống con thuyền kháng chiến, toát lên phong thái ung dung, sáng sủa của một con người luôn vững tin ở tương lai.

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya chưa vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Cảnh khuya được sáng tác vào năm 1947 – năm thứ nhất quản trị Hồ Chí Minh cùng Bộ chỉ huy kháng chiến đóng ở chiến khu Việt Bắc. Như nơi quy tụ của nhiều vẻ đẹp rất khác nhau, Cảnh khuya thể hiện sinh động quan điểm thẩm mĩ, nhân sinh cao đẹp, phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp độc lạ của một chiến sỹ cách mạng vĩ đại đồng thời là một nhà thơ lớn.

Một vẻ đẹp vừa đậm sắc tố dân gian vừa trang nghiêm cổ kính từ những câu chữ bình dị mà hàm súc. Cảnh này còn có hình vật, có ánh sáng và có âm thanh. Trên nền cảnh núi rừng Việt Bắc vắng vẻ, huyền ảo bởi ánh trăng lồng cổ thụ, tiếng suối thanh trong như điệu nhạc êm, hát mãi không ngừng nghỉ. Câu thơ của Bác Hồ khiến ta nhớ lại Côn Sơn ca của Nguyễn Trãi:

“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai”

Nguyễn Trãi ví tiếng suối như tiếng đàn, Bác ví tiếng suối với tiếng hát. Nguyễn Trãi tả nước suối trong, còn Bác nghe tiếng suối trong. Người cảm nhận âm thanh chứ không tả cảnh vật, tả sắc tố. Trong đêm khuya thanh vắng giữa chốn núi rừng, dễ nghe tiếng hát trong trẻo của tiếng suối xa. Ngay câu mở đầu, Cảnh khuya đã đưa người đọc vào toàn thế giới vạn vật thiên nhiên hiền hòa với cảm hứng gắn bó.

Câu thứ hai của bài thơ thật giàu giá trị tạo hình, như một bức tranh phong cảnh đẹp, có tầng lớp. Nhìn lên: vầng trăng cao lồng cổ thụ – nét họa có tính trang nghiêm, cổ xưa. Nhìn thấp xuống: bóng trăng và bóng cây cổ thụ lại in lồng trong hoa, trong những cây xanh ở dưới – nét bút nhỏ, tinh xảo. Câu thơ vẽ ra một không khí ba tầng với những mảng màu đen trắng lồng gắn lẫn nhau. Bởi tâm hồn Bác tinh xảo, giàu chất thơ, mắt Bác quen nhìn những sự vật, những hiện tượng kỳ lạ trong quan hệ tự nhiên, biện chứng của chúng nên Người phát hiện ra những vẻ đẹp độc lạ của vạn vật thiên nhiên. Trong thơ, Bác không hay tả nhiều nhưng cảnh vật hiện lên rất rõ ràng ràng, sinh động và phong phú. Đặc biệt, không riêng gì trong trường hợp này, có nhiều khi một câu thơ của Người lại gồm có nhiều sự vật trong quan hệ ngặt nghèo. Chẳng hạn, quan hệ quấn quýt, lồng gắn vào nhau:

“Vân ủng trùng sơn, sơn ủng vân”
(Núi ấp ôm mây, mây ấp núi)

(Trông Thiên Sơn)

Chẳng hạn, quan hệ tiếp nối theo thế hoạt động và sinh hoạt giải trí:

“Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên”

(Rằm tháng giêng)

Trở lại với Cảnh khuya. Hai câu đầu đã dẫn người đọc vào một trong những toàn thế giới vạn vật thiên nhiên huyền ảo, trong trẻo. Truyền thống “thi trung hữu họa”, “thi trung hữu nhạc” của phương Đông, vẻ cô đúc cổ xưa của thơ Đường được phát huy qua một tâm hồn nghệ sĩ lớn.

Sau hai câu dựng cảnh, tạo âm, câu thứ ba vừa như khắc đậm, gói lại phần trên, vừa như mở chuyển cho phần kết: “Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ”. Cảnh đẹp tựa tranh vẽ thế kia, người làm thế nào nhắm mắt được! Người thao thức vì cảnh chăng, vì sao người chưa ngủ được? Thật bất thần, Cảnh khuya kết thúc: “ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”.

Thì ra cái nguyên nhân hầu hết khiến “người chưa ngủ” không phải là “cảnh khuya như vẽ” – câu thứ ba chưa phải tiềm ẩn quan hệ nhân quả chính – mà là “nỗi nước nhà”. Câu chuyện này được phân thành hai vế: “Cảnh khuya như vẽ” là lời tổng kết cho phần trên, còn “người chưa ngủ” là bản lề giữa hai phần của bài thơ, là kết quả từ hai phía nguyên nhân. Ba chữ đó nêu lên cái thực tiễn nhìn được để mở sâu vào cái hiện thực tâm trạng.

Trong loại thơ tứ tuyệt lâu nay, ít có bài nào lại kết thúc tựa một lời lý giải, cắt nghĩa thẳng, rõ như vậy. Phải chăng này cũng là cái độc lạ của Bác – cái độc lạ của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp bắt nguồn từ sự lớn lao của tâm hồn. Nghệ thuật ấy vô cùng chân thực, giản dị, đi thẳng vào lòng người nên cũng là nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp cao quí, tinh vi nhất. Nghệ thuật ấy không ép mình trong câu chữ, không lệ thuộc vào thủ pháp mà bộc bạch tự nhiên nỗi lòng mình nên cũng rung động sâu xa người. Đang miêu tả cảnh vật vạn vật thiên nhiên, câu thứ tư kéo về biểu lộ chiều sâu tâm trạng. Bài thơ khép lại một cách bất thần nhưng rất là tự nhiên, trọn vẹn.

Bất ngờ nhưng rất là tự nhiên, trọn vẹn bởi Bác Hồ ta luôn canh cánh một nỗi lo lớn vì giang sơn, chính bới Người ít khi có giấc ngủ trọn vẹn khi nước nhà không được độc lập, tự do. Trong tù, Người không ngủ được “Trằn trọc do dự giấc chẳng thành”. “Đêm không ngủ” vì nỗi nhớ “Nghìn dặm bâng khuâng hồn nước cũ”… Và thời gian hiện nay, khi cả non sông hiện giờ đang bị quân địch trở lại giày xéo và trận chiến đấu mới nhảy vào những ngày thứ nhất gian truân, vị Tư lệnh Hồ Chí Minh cũng hiếm những đêm nghỉ ngơi thanh thản. Hải Như từng viết “Cả cuộc sống Bác ngủ có yên đâu”. Chúng ta càng hiểu nỗi không yên này khi nhớ rằng bài Cảnh khuya được sáng tác vào năm 1947 – trong thời kì đầu vận nước đứng trước cơn thử thách gian truân lớn. Giữa rừng trăng khuya vì lo việc nước mà Người phát hiện vẻ đẹp mĩ lệ của vạn vật thiên nhiên giang sơn; ngược lại nỗi lo việc nước nhà không hề ngăn cản sự thưởng thức cảnh đẹp, lắng nghe tiếng rừng, tiếng suối của Người. Cảnh khuya đã nêu lên một mẫu mực về sự việc thống nhất cao độ, tự nhiên giữa lòng yêu vạn vật thiên nhiên với tình yêu nước của người chiến sỹ- nghệ sĩ Hồ Chí Minh.

Với Bác, yêu vạn vật thiên nhiên cũng là yêu nước vì vầng trăng sáng, cây cối ấy, núi sông này là một phần yêu quí của vạn vật thiên nhiên giang sơn. Tình yêu nước bát ngát, ý chí chiến đấu vì nhân dân, Tổ quốc khiến Người nhìn vạn vật thiên nhiên giang sơn thêm giàu thêm đẹp và ngược lại, lòng yêu mến cảnh vật vạn vật thiên nhiên giang sơn là một động cơ thúc đẩy Người thêm lo “nỗi nước nhà”. Từ đó, dẫn đến việc thống nhất một cách tất yếu giữa tình cảm riêng với vạn vật thiên nhiên và trách nhiệm lịch sử dân tộc – xã hội, một vẻ đẹp độc lạ của con người cách mạng ở thời đại mới.

Bài thơ tên đề Cảnh khuya nhưng lại nặng “nỗi nước nhà”, rất đậm tình. Chính cái tình đó tăng thêm không khí thâm trầm, man mác của cảnh và làm ra sức ngân vang dẫu lời thơ đã tận. Chúng ta càng hiểu vì sao ngay lúc mở đầu Cảnh khuya không họa vật, vẽ cảnh mà tạo âm – “Tiếng suối trong như tiếng hát xa” ngân lên như khúc dạo đầu. Trong đêm khuya thanh vắng chốn núi rừng Việt Bắc, cái dễ khiến “người chưa ngủ” cảm nhận và rung động trước tiên là tiếng suối – âm thanh duy nhất trong không khí huyền ảo. Tiếng gọi của “nỗi nước nhà” luôn thao thức ở lòng Người đã phát hiện tiếng suối trong như tiếng hát của rừng núi vạn vật thiên nhiên và hai âm thanh đó hòa hợp, ngân dài, vang sâu suốt cả bài thơ.

Rõ ràng là nhân sinh quan cách mạng đã làm đẹp tình yêu của người chiến sỹ. Cảnh khuya đâu chỉ có có chuyện cảnh mà đó đó là chuyện người. Bài thơ giúp ta xác lập thêm điểm lưu ý vạn vật thiên nhiên trong thơ Hồ Chí Minh. Thiên nhiên ấy là biểu lộ đặc biệt quan trọng của một tầm nhìn, một ý niệm triết lí, nhân sinh tiến bộ và những cảm xúc thẩm mĩ cao đẹp.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 6

Hồ Chí Minh là một lãnh tụ cách mạng thiên tài của dân tộc bản địa nhưng đồng thời, Người cũng là một nhà thơ sánh vai cùng những thi nhân của Đông Tây kim cổ. Trong trong năm tháng chiến đấu chống Pháp gian truân của dân tộc bản địa, cạnh bên những chủ trương, kế hoạch đánh đuổi giặc tài tình, Người còn tồn tại những vần thơ khiến lòng người rung động. “Cảnh khuya” là một thi phẩm trong số ấy:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya chưa vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Bài thơ Ra đời giữa lúc cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc bản địa ta đang hồi gay go, quyết liệt: năm 1947. Trên chiến khu Việt Bắc, sau những giờ phút mỏi mệt, trong cảnh đêm của núi rừng, Người bồi hồi xúc động trước cảnh đêm khuya êm ái. Điều thứ nhất Bác cảm nhận được nơi vạn vật thiên nhiên hoang sơ là tiếng suối róc rách nát tuôn theo dòng chảy: Tiếng suối trong như tiếng hát xa.

Lối so sánh của Bác thật kì lạ! Tiếng suối vốn được cảm nhận bằng thính giác nhưng nghe tiếng suối Người cảm nhận được độ “trong” của dòng chảy. Dòng suối ấy hẳn rất ngọt lành, trong mát, đó hẳn cũng là thứ quà riêng mà vạn vật thiên nhiên núi rừng ban tặng riêng cho những người dân chiến sỹ trên đường hành quân xa xôi mệt mỏi. Chẳng những vậy, tiếng suối trong như thể “trong như tiếng hát xa”.

“Tiếng hát xa” là thứ âm thanh rất đặc biệt quan trọng. Đó phải là tiếng hát rất cao để sở hữu sức lan toả mạnh mẽ và tự tin, để từ xa con người vẫn trọn vẹn có thể cảm nhận được. Đó cũng là tiếng hát vang lên trong thời khắc yên lặng bởi nếu không, nó sẽ bị lẫn vào biết bao âm thanh phức tạp của yếu tố sống, liệu từ xa, con người còn tồn tại thể cảm nhận được? Điều thú vị trong câu thơ của Bác Hồ là một âm thanh của tự nhiên được so sánh với tiếng hát của con người. Điều đó thể hiện cảm hứng nhân văn thâm thúy trong những vần thơ của Bác.

Cảnh đêm khuya hẳn trong trẻo, yên bình đến nhường nào Người mới trọn vẹn có thể lắng nghe được tiếng suối lộng lẫy ấy. Điều này sẽ không còn khó hiểu bởi không khí núi rừng thường được bao trùm bởi nhiều âm thanh phong phú: tiếng chim kêu, tiếng gió thổi, tiếng cây rừng xao xác tiếng muông thú gọi bầy… Trong bài thơ “Cảnh rừng Việt Bắc”, Bác đã từng viết:

“Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hót chim kêu suốt một ngày dài”.

Vậy thì có lẽ rằng, đấy là chút yên ả khan hiếm của vạn vật thiên nhiên núi rừng vào thời khắc đêm khuya. Thiên nhiên yên tĩnh nhưng cũng là tâm hồn con người yên tĩnh, thanh thản hòa tâm hồn vào vẻ đẹp của tự nhiên. Thiên nhiên vào lúc chừng thời hạn ngắn ấy thật hữu tình biết mấy: Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

Hai từ “lồng” cùng nằm trong một câu thơ tạo những ấn tượng rất đặc biệt quan trọng. “Lồng” là động từ chỉ việc những vật nằm vào trong một cách thật khớp để tạo thành một chỉnh thể. Câu thơ hữu tình như một bức tranh duyên: ánh trăng mênh mông tỏa sáng bao trùm lên cây cổ thụ, bóng cây cổ thụ lại dịu dàng êm ả phủ mình lên những nhành hoa.

Bác dùng từ “lồng” rất “đắt”, nó trở thành “nhãn tự” cho câu thơ. Chỉ với một từ ấy, cảnh vật như đang giao hòa, nương nhờ vào nhau một cách duyên dáng, đáng yêu và dễ thương. Đôi mắt người chiến sỹ cách mạng Hồ Chí Minh thật hữu tình, bác ái.

Cảnh khuya sống động, có hồn bao nhiêu càng chứng tỏ một điều: người thưởng cảnh đang xa rời giấc ngủ yên thường thì nhật. Bởi vậy nên: Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ.

Cảnh khuya trong trẻo, yên bình càng làm nổi trội hình ảnh Bác Hồ thao thức không yên trong đêm vắng. Người hoà mình vào vạn vật thiên nhiên để cất tiếng thơ ngợi ca vạn vật thiên nhiên núi rừng tuy nhiên đó chỉ là khoảng chừng thời hạn ngắn phiêu du vào mây gió còn tâm hồn người thực sự đang gửi gắm ở một chân trời khác: Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

Câu thơ vang lên như một sự bừng tỉnh cho những người dân đọc. Ta cứ ngỡ Bác đang thảnh thơi thưởng cảnh chơi trăng nhưng kì thực tấm lòng người vẫn đau đáu cho nỗi niềm non nước. Bác “chưa ngủ” vì một lẽ rất Hồ Chí Minh: “vì lo nỗi nước nhà”. Nói vậy bởi Bác đã có nhiều đêm không ngủ, nhiều đêm trở trăn vì cuộc kháng chiến của dân tộc bản địa:

“Một canh, hai canh, lại ba canh
Trằn trọc do dự giấc chẳng lành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh”.

Vậy là, dù có tạm để lòng mình hướng tới cảnh vật xung quanh (một lời hỏi thăm người Quý quý khách muôn đời của thi nhân kim cổ) tâm hồn Bác vẫn luôn dành trọn tâm tình cho non sông, dân tộc bản địa. Và nói như nhà thơ Minh Huệ:

“Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”

Bài thơ khép lại với bao dư âm mênh mang phủ rộng. Đã hơn một lần toàn bộ chúng ta xúc động trước tấm lòng cao quý, bác ái của Bác Hồ nhưng mỗi lần đọc lại “Cảnh khuya” ta lại bồi hồi với những tâm tình của một người mà cả cuộc sống chưa lúc nào nghỉ ngơi, chưa lúc nào an mình trong giấc ngủ.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 7

quản trị Hồ Chí Minh vốn là một con người dân có tâm hồn nghệ sĩ. Người có tình yêu thiết tha với vạn vật thiên nhiên vạn vật, ngay lúc còn trong ngục tối, thời hạn bị giam hãm nhưng đứng trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, bằng những rung cảm mãnh liệt Bác đã tạo ra những bài thơ tuyệt tác. Cho đến những ngày hoạt động và sinh hoạt giải trí ở chiến khu Việt Bắc đầy gian lao, vất vả nhưng tâm hồn Bác vẫn không thôi khuynh hướng về toàn thế giới. Và bài thơ Cảnh khuya là một trong những bài thơ được tạo ra từ những rung động trước môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường như vậy.

Bài thơ Cảnh khuya được viết bằng chữ quốc ngữ mang đậm tính tân tiến. Cũng vẫn là khung cảnh núi rừng Việt Bắc nhưng lại là khung cảnh vạn vật thiên nhiên ở một chiều kích không khí khác. Mở đầu bài thơ là âm thanh vang vọng núi rừng:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa”

Tiếng suối hay tiếng người? Có lẽ là cả hai âm thanh này đã hòa quyện vào nhau chăng? Thật khó để trọn vẹn có thể phân biệt được. Trường liên tưởng và sự so sánh của Bác thật đặc biệt quan trọng mà cũng thật đúng, tạo ra hình ảnh thơ sinh động, làm sống động cả khung cảnh vạn vật thiên nhiên núi rừng Việt Bắc. Đọc câu thơ này ta lại bất giác nhớ đến câu thơ của Nguyễn Trãi:

“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.”

Nếu như trong hai câu thơ của Nguyễn Trãi lấy vạn vật thiên nhiên làm chuẩn mực của nét trẻ trung, của yếu tố toàn mĩ thì ngược lại trong thơ Bác lại lấy con người làm chuẩn mực của nét trẻ trung. Đây trọn vẹn có thể xem là một bước tiến, ghi lại sự chuyển mình của thơ ca tân tiến. Bác đã so sánh tiếng suối với tiếng hát một cách tinh xảo, quyến rũ, hình ảnh so sánh này làm cho âm thanh của tiếng suối xa càng trở nên thân thiện, thân thiện với con người hơn.

Câu thơ tiếp theo lại đã cho toàn bộ chúng ta biết sự hòa hợp, hòa quyện của cảnh vật: Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Cảnh vật vạn vật thiên nhiên vô cùng huyền ảo, chúng đan cài, hòa quyện vào nhau để tôn vinh vẻ đẹp của nhau. Ta trọn vẹn có thể thấy bức tranh chồng lên nhau thành nhiều tầng, nhiều lớp, đường nét, hình khối đan cài, hòa phù thích hợp với nhau đến thần kì. Có dáng cổ thụ vươn tỏa, trên cao là ánh trăng trong trẻo, lấp lánh lung linh, dưới mặt đất in hình muôn ngàn hoa cỏ, cây cối, bức tranh về tối mà không hề tăm tối, u buồn, ngược lại đầy sinh động và tràn sức sống.

Trong khung cảnh vạn vật thiên nhiên đẹp tươi, hữu tình ấy con người xuất hiện và này cũng đó đó là hình ảnh của thi nhân. Nhà thơ say mê ngắm nhìn và thưởng thức, chiêm ngưỡng và thưởng thức và ngắm nhìn và thưởng thức và cảm nhận vẻ đẹp lung linh, huyền ảo. Dòng thơ thứ tư bất thần mở ra chiều sâu mới trong tâm hồn nhà thơ: Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. Thì ra, Bác thao thức chưa ngủ được là còn vì đang lo ngại cho vận mệnh của nhân dân, giang sơn, chính trong những phút trầm lắng suy tư đó Bác đã phát hiện được vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, vạn vật.

Điệp từ “chưa ngủ” được đặt tại cuối câu thứ ba và đầu câu thứ tư như một bản lề mở ra hai dòng tâm trạng của con người: một con người say mê trước vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên, một con người đầy ắp nỗi ưu tư về sự việc nghiệp giải phóng giang sơn. Hai khía cạnh này sẽ không còn xích míc mà hòa hợp thống nhất với nhau trong tâm hồn Bác. Chân dung Bác hiện lên thật đẹp tươi, cảm động, đó là hình ảnh vị lãnh tụ hết lòng lo cho giang sơn. Câu thơ đã làm sáng ngời phẩm chất, nhân cách cao đẹp của Bác.

Bài thơ có sự phối hợp linh hoạt những giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp: so sánh, điệp từ (lồng, chưa ngủ) nối kết hai tâm trạng, thể hiện chiều sâu tâm hồn cao đẹp của Bác. Ngôn ngữ thơ tân tiến, giản dị mà cũng rất là tinh xảo, hàm súc.

Cảnh khuya đã cho ta thấy một tâm hồn yêu vạn vật thiên nhiên tha thiết, sâu nặng. Cùng với đó là tấm lòng luôn lo nghĩ cho vận mệnh giang sơn, dân tộc bản địa. Bài thơ là yếu tố phối hợp hòa giải và hợp lý giữa yếu tố cổ xưa và yếu tố tân tiến, tạo ra nét rực rỡ cho tác phẩm.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 8

Hồ Chí Minh vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc bản địa Việt Nam, Người không riêng gì có nổi tiếng trong sự nghiệp cách mạng mà Người còn được nghe biết với vai trò là một nhà thơ. Thơ của Bác viết hầu hết về kiểu cách mạng, trong năm tháng gian truân nhưng rất đỗi hào hùng. Bác ra đi và để lại cho nền văn học nước nhà một khối văn chương khổng lồ trong số đó tiêu biểu vượt trội nhất là bài thơ “Cảnh khuya”.

Bài thơ “Cảnh khuya” được Ra đời vào thời gian toàn bộ chúng ta đang bước sang quy trình chiến đấu chống thực dân Pháp, trận chiến tuy nhiên rất gian truân, nhưng ta vẫn thấy được phong thái ung dung, sáng sủa của người. Bài thơ mở đầu bằng một hình ảnh thật nhẹ nhàng và tràn trề sức sống:

“Tiếng hát trong như tiếng hát xa”. Bài thơ mở đầu một hình ảnh thơ thật đẹp, lối so sánh cũng rất kì lạ và có hồn. Tiếng suối được ví với tiếng hát xa trong trẻo nhẹ nhàng, tiếng suối được người cảm nhận bằng thính giác và người cảm thấy tiếng suối đó “trong”. Chỉ qua một câu thơ ngắn gọn thôi nhưng người đọc trọn vẹn có thể cảm nhận được vẻ đẹp của núi rừng, của vạn vật thiên nhiên Việt Bắc.

Bác đã sử dụng thật tài tình giải pháp so sánh “tiếng suối” giống với “tiếng hát” của con người, thời gian hiện nay đây tiếng suối đang không hề đơn thuần là một âm thanh thường thì nữa mà nó đã trở nên sống động và có hồn. Đây là lối so sánh ta thường thấy trong thơ của bác, cảnh vật và con người luôn luôn gắn bó với nhau không thể tách rời. Trong không khí yên bình ấy, ngước nhìn lên khung trời một cảnh đẹp đã thu vào tầm mắt:“ Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”.

Trong một câu thơ bác đã sử dụng đến hai từ “lồng” nó đã tạo ra hiệu suất cao vô cùng đặc biệt quan trọng, “lồng” ở đấy là làm cho hai vật rất khác nhau khớp lại với nhau để tạo thành một chỉnh thể thống nhất. Trong bài thơ ánh trăng đã soi rọi lên cây cổ thụ tạo ra cái bóng cây, rồi bóng cây lại lồng lên trên những khóm hoa. Đây là bức tranh có nhiều tầng bậc, nhiều hình khối, với những đường nét và khoảng chừng sáng tối rất rõ ràng ràng.

Trăng, cây cổ thụ và hoa những vật trọn vẹn rất khác nhau đã quấn quýt, hòa quyện, đan vào nhau tạo ra một bức tranh vạn vật thiên nhiên vô cùng độc lạ, sống động. Điệp từ “lồng” được sử dụng rất đắt, làm cho âm hưởng của câu thơ vang mãi trong tâm người đọc. Núi rừng Việt Bắc trở nên tươi đẹp hơn khi có tiếng suối trong trẻo, ánh trăng huyền ảo. Hai câu thơ cuối đã nói lên tâm trạng và nỗi lòng của Người:

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Bài thơ được Ra đời trong thời gian đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, vạn vật thiên nhiên càng tươi đẹp thì nó càng khiến bác lo âu không thể nào ngủ được, lo cho vận mệnh nước nhà. Với cương vị là vị lãnh tụ của dân tộc bản địa Việt Nam Người luôn trăn trở lo âu làm thế nào khiến cho “dân ta được trọn vẹn tự do, đồng bào ta ai cũng luôn có thể có cơm ăn áo mặc, ai cũng khá được học tập”.

Thiên nhiên dường như đang trở thành người Quý quý khách tri âm, tri kỉ của Bác để Bác quên đi những lo âu, muộn phiền trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Đắm mình vào vạn vật thiên nhiên sẽ hỗ trợ bác khuây khỏa, bớt đi những vất vả mà người luôn phải trăn trở, suy tư. Ẩn sâu trong bài thơ là nỗi niềm của bác mong cho giang sơn được hòa bình, ấm no để trọn vẹn có thể thảnh thơi ngắm trăng, ngắm núi non, con người.

Dù Ra đời trong tình hình giang sơn đang chiến đấu chống thực dân Pháp nhưng ta vẫn thấy được tâm hồn thảnh thơi, ung dung của Bác. Lo lắng cho “nỗi nước nhà” là vậy nhưng bác vẫn luôn luôn dành sự ưu tiên của tớ cho vạn vật thiên nhiên, vì vạn vật thiên nhiên là người Quý quý khách tri âm tri kỉ của Người. Bài thơ còn là một nói lên tâm hồn nhạy cảm và đầy chất thơ của người nghệ sĩ- chiến sỹ Hồ Chí Minh.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 9

Cảnh khuya” nằm trong số những bài thơ trữ tình rực rỡ, bài thơ viết vào thời gian cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trình làng vô cùng ác liệt, Bác Hồ đã viết bài thơ “Cảnh khuya” trong tình hình đó.

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya chưa vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Bài thơ miêu tả cảnh khuya núi rừng một đêm trăng, nói lên những suy tư lo ngại của Bác Hồ riêng với vận mệnh của dân tộc bản địa. Hai câu đầu làm hiện lên trước mắt người đọc một bức tranh sơn thủy về cảnh suối rừng, trăng ngàn Việt Bắc. Nhà thơ thao thức lắng nghe tiếng suối chảy rì rầm, êm nhẹ và trong trẻo từ rừng sâu vọng đến: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa”.

Suối là vẻ đẹp chốn lâm quyền, vẻ đẹp rừng già Việt Bắc. Bác lấy tiếng suối so sánh với tiếng hát, là khúc nhạc rừng ví với tiếng hát xa, êm ái, ngọt ngào của con người, làm cho cảnh khuya chiến khu trở nên thân thiện, mang hơi ấm cuộc sống. Câu thơ làm ta liên tưởng đến tiếng suối trong bài “Côn Sơn ca” của Ức Trai hơn 600 năm về trước:

“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai…”

Hai hồn thơ trở nên thân thiện, thân thiết. Nguyễn Trãi đã về Côn Sơn “quê cũ” để xa lánh bụi trần, danh lợi, lấy suối đá thông trúc làm bầu Quý quý khách. Bác Hồ cũng đến chốn lâm tuyền Việt Bắc, xây dựng chiến khu đánh Pháp. Suối trở thành bài ca câu hát nâng đỡ tâm hồn Bác trong trong năm dài kháng chiến gian truân.

Tả suối, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Bác thật điêu luyện: Lấy cái động (tiếng suối chảy) để miêu tả cái tĩnh (Cảnh khuya) làm nổi trội sự thanh vắng, yên bình của chiến khu một đêm trăng. Càng về khuya, núi rừng như chìm trong vắng lặng mênh mông. Bác “chưa ngủ” nên mới nghe rõ âm thanh rì rầm suối chảy. Câu thứ hai tả trăng ngàn: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”.

Hai vế tiểu đối gợi lên cảnh đẹp hòa giải và hợp lý của cảnh vật vạn vật thiên nhiên. Trăng được nhân hóa, rất thơ mộng “lồng” vào cổ thụ, bóng cổ thụ lại “lồng” vào hoa. Cảnh vạn vật thiên nhiên trở nên hữu tình, huyền ảo. Chữ “lồng” được láy hai lần, chất thơ trữ tình mang hồn người, quyến rũ. Ánh trăng trải khắp núi rừng, dát vàng xuống rừng cây, “lồng” và trùm lên cổ thụ. Cảnh rừng có tầng lầu, tầng thấp, có mảnh sáng, mảnh mờ. Nét vẽ tinh xảo, gam màu nhẹ và tươi mát, sự phối sắc tài tình, mĩ cảm, mê hoặc.

Hai câu thơ Bác đầy âm thanh, nhạc điệu, trong thơ vừa có nhạc vừa có họa, rất thi vị, quyến rũ. Bác đã dành riêng cho vạn vật thiên nhiên, cây rừng trăm ngàn những tình cảm thiết tha nồng hậu.

Hai câu thơ 3, 4 trong bài thơ tứ tuyệt được thi pháp cổ gọi là hai câu “chuyển” và “hợp”. Cấu trúc bài thơ rất đặc biệt quan trọng. Hai chữ “chưa ngủ” nằm ở vị trí cuối câu, chuyển lên vị trí đầu câu, đó gọi là nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp liên hoàn làm cho thơ liền mạch, ý thơ phát triển mở rộng:

“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Chưa ngủ vì thi nhân xúc động trước cảnh khuya “như vẽ”. Chưa ngủ, thao thức, bồi hồi vì “lo nỗi nước nhà”. Nhà nước hiện giờ đang bị giặc Pháp xâm lăng, con thuyền kháng chiến đang băng qua ghềnh thác thì vị “thuyền trưởng” chưa thể ngủ yên giấc được! Nguyễn Trãi đã từng thao thức vì đại nghĩa:

“Còn một tấc lòng âu việc nước
Đêm đêm thức nhẵn nẻo sơ chung”

(Quốc âm thi tập)

Bác Hồ cũng thao thức: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Cùng mang trong tâm hồn một tình yêu lớn riêng với giang sơn và nhân dân, thơ của bác chứa chan tình yêu nước. Có thể nói, câu thơ bình dị, sáng tỏ như một chân lý, để lại ấn tượng thâm thúy.

“Cảnh khuya” bài thơ tứ tuyệt làm đẹp nền thơ ca kháng chiến. Câu thơ giàu hình tượng và truyền cảm. Cảnh và tình hòa hợp, vừa cổ kính, vừa tân tiến. Tình yêu nước thiết tha, tình yêu vạn vật thiên nhiên trong sáng là cốt cách vẻ đẹp của bài thơ.

Phân tích bài thơ Cảnh khuya – Mẫu 10

Cảnh khuya là một trong những bài thơ hay của quản trị Hồ Chí Minh. Bài thơ đã miêu tả cảnh ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc cũng như thể hiện tình yêu vạn vật thiên nhiên, lòng yêu nước của nhà thơ:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.”

Bài thơ được Bác Hồ sáng tác lúc còn ở chiến khu Việt Bắc, trong trong năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954). Cuối năm 1947, quân Pháp ồ ạt tiến công lên vị trí căn cứ Việt Bắc nhằm mục đích tiêu diệt cơ quan đầu não và lãnh đạo của quân ta. Nhưng với việc đồng lòng cùng với việc lãnh đạo sáng suốt của Đảng, chiến dịch Việt Bắc đã làm thất bại kế hoạch của quân địch.

Mở đầu bài thơ, Hồ Chí Minh đã khắc họa vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên. Khi màn đêm buông xuống, ánh trăng càng sáng và phủ rộng tự do mọi không khí. Nhà thơ cảm nhận được tiếng suối chảy róc rách nát. Cách so sánh “tiếng suối như tiếng hát xa” gợi ra sự vang vọng của tiếng suối. Tiếp đến là vẻ đẹp của ánh trăng. Hình ảnh trăng vốn là một đề tài quen thuộc.

Lý Bạch từng khắc họa ánh trăng trong “Tĩnh dạ tứ”  để gợi nhớ về cố hương với tấm lòng nhớ quê da diết:

“Sàng tiền minh nguyệt quang,
Nghi thị địa thượng sương.
Cử đầu vọng minh nguyệt,
Đê góp vốn đầu tư cố hương.”

(Đầu giường ánh trăng rọi,
Ngỡ mặt đất phủ sương.
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ cố hương.)

Còn “Cảnh khuya”, ánh trăng được Bác diễn tả qua hình ảnh: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa”. Câu thơ đêm đến hai cách hiểu. Thứ nhất, ánh trăng chiếu xuống mặt đất xuyên qua từng tán cây, chiếu xuống cả những bông hoa rừng. Không gian núi rừng Việt Bắc đều ngập trong ánh trăng. Thứ hai là ánh trăng sáng chiếu xuyên qua từng tán cây cổ thụ, khi phản chiếu xuống mặt đất tạo ra hình thù như những bông hoa. Cả hai cách hiểu đều gợi ra vẻ đẹp thơ mộng của bức tranh vạn vật thiên nhiên nơi núi rừng Việt Bắc.

Trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, Bác đã gửi gắm tâm tư nguyện vọng, tình cảm. Con người hiện lên với hành vi “chưa ngủ”. Có lẽ chưa ngủ vì khung cảnh vạn vật thiên nhiên quá đỗi thơ mộng. Điều ấy làm cho nhà thơ qua say mê trước vẻ đẹp này mà quên rằng đêm đã về khuya. Hay “chưa ngủ” là vì lo cho nhân dân, cho việc nghiệp cách mạng của giang sơn. Bác đã khôn khéo sử dụng giải pháp tu từ điệp ngữ – cụm từ “chưa ngủ” được tái diễn tới hai lần, trải qua đó nhấn mạnh yếu tố tâm trạng lo âu, sự trăn trở của nhà thơ riêng với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhân dân, sự nghiệp cách mạng của giang sơn trong tình hình đất việt nam hiện giờ đang bị xâm lược bởi thực dân Pháp.

Với giọng thơ sáng sủa và yêu đời, bài thơ “Cảnh khuya” đã thể hiện được tình yêu vạn vật thiên nhiên cũng như quê nhà, giang sơn của quản trị Hồ Chí Minh.

……..Mời tìm hiểu thêm rõ ràng trong file tải phía dưới……..

Cập nhật: 07/12/2021

Review Câu thơ chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà gợi cho em tình cảm gì riêng với tác giả ?

Bạn vừa Read nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về đoạn Clip Câu thơ chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà gợi cho em tình cảm gì riêng với tác giả mới nhất , Heros đang tìm một số trong những ShareLink Tải Câu thơ chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà gợi cho em tình cảm gì riêng với tác giả miễn phí.

Thảo Luận thắc mắc về Câu thơ chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà gợi cho em tình cảm gì riêng với tác giả

Nếu sau khoản thời hạn đọc nội dung bài viết Câu thơ chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà gợi cho em tình cảm gì riêng với tác giả vẫn chưa hiểu thì trọn vẹn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha
#Câu #thơ #chưa #ngủ #vì #nỗi #nước #nhà #gợi #cho #tình #cảm #gì #đối #với #tác #giả

Related Content

Bài tập tiếng Anh lớp 3 theo từng bài có đáp án mới nhất

By Tinh thanh 21 April, 2022

Bài tập tiếng Anh lớp 3 theo từng bài có đáp án mới nhất

By Tinh thanh 21 April, 2022

Bài tập tiếng Anh lớp 3 theo từng bài có đáp án mới nhất

By Tinh thanh 21 April, 2022

Bài tập tiếng Anh lớp 3 theo từng bài có đáp án mới nhất

By Tinh thanh 21 April, 2022
Exit mobile version