Mẹo về Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì Chi Tiết
Ban đang tìm kiếm từ khóa Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì được Update vào lúc : 2022-12-31 01:37:08 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.
Giáo dục đào tạo và giảng dạy
Ngữ nguyên trong tiếng Anh
26/07/2010 08:11 –
Tìm hiểu ngữ nguyên là một việc thú vị, nó cho ta biết những thông tin về lịch sử, văn hóa truyền thống, cũng như giúp làm rõ thêm căn nguyên về mặt ngữ nghĩa. Một ví dụ điển hình, từ compassion (lòng trắc ẩn) là yếu tố phối hợp giữa prefix com- và từ passion; com- là prefix của tiếng Latin, nghĩa là together (cùng nhau); passion nếu tra theo ngữ nguyên thì nó xuất phát từ tiếng Latin pati, nghĩa là suffering (đau khổ). Như vậy để đã có lấy được lòng trắc ẩn thì người ta nên phải trải qua những đau khổ hoạn nạn cùng với nhau.
Ngôn ngữ đó đó là cái phản ánh văn hóa truyền thống của một dân tộc bản địa nào đó, và qua từng thời kì, những từ dần thay đổi về mặt hình thái (morphology) và ngữ nghĩa (semantics) sao cho phù phù thích hợp với từng tình hình văn hóa truyền thống xã hội. Do vậy, việc tìm kiếm nguồn gốc của từ ngữ cũng đó đó là dò theo dấu vết lịch sử sự tăng trưởng về mặt văn hóa truyền thống của một dân tộc bản địa.
Ernest Klein đã và đang từng phát biểu trong phần Preface của cuốn A Comprehensive Etymological Dictionary of the English Language [1]: Biết được nguồn gốc của từ ngữ đó đó là biết được lịch sử văn hóa truyền thống của quả đât. Việc tìm hiểu nguồn gốc và lịch sử của từ ngữ đó đó là mục tiêu của ngữ nguyên (etymology).
Sơ lược về lịch sử của tiếng Anh
Vì nội dung bài viết này nói về ngữ nguyên của tiếng Anh nên trước tiên sẽ nói sơ lược một chút ít về lịch sử của tiếng Anh.
Tiếng Anh ngày này được gọi là tiếng Anh tân tiến, thuộc ngữ hệ Ấn -Âu (Indo-European language) [2]; trong số đó có sự góp phần của hai ngữ hệ quan trọng: thứ nhứt là ngữ hệ Italic, với tiêu biểu vượt trội là tiếng Latin cổ, cùng những ngôn từ khác (thuộc ngữ hệ Romance, một ngữ hệ con của Italic) như Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Romania; thứ nhì, và cũng là ngữ hệ đặt nền tảng cho tiếng Anh, đó đó là Germanic (đúng chuẩn hơn là West Germanic) [3], tổ tiên của tiếng Đức tân tiến ngày này.
Vào khoảng chừng thế kỉ thứ 5, có ba chủng tộc Angles, Saxon và Jutes (tới từ vùng đất mà hiện giờ là Đan Mạch và phía Bắc của nước Đức) đã vượt qua Biển Bắc (North Sea) để tới quần hòn đảo thuộc nước Anh ngày này. Chữ England lúc bấy giờ là xuất phát từ Engla-land (vùng đất của người Angles), còn English là từ Old English Englisc, xuất phát từ tên thường gọi Latin dành riêng cho những người dân Angles Angli. Trước khi những người dân Germanic này đến, thì hòn đảo Anh thuộc về người Celts, khi nhóm người Germanic đến, họ đã gọi người Celts là wealas (nghĩa là foreigners), và này cũng là nguồn gốc của từ Welsh (người xứ Wales hay ngôn từ ở xứ Wales). Và nhóm ngôn từ của những người dân Germanic này đã tạo ra một ngôn từ gọi là Old English.
Tới khoảng chừng thế kỉ thứ 9 (khoảng chừng năm 850), những người dân Viking thuộc chủng tộc Norse (ở vùng Scandinavia) vượt biển đến hòn đảo Anh, và mang luôn ngôn từ của tớ hòa vào Old English; ví như từ dream có nguồn gốc từ Old Norse draumr . Ảnh hưởng từ Old Norse (mà gốc của nó là từ North Germanic [3]) hoàn toàn có thể kể tới là việc thay thế từ sindon sang từ are, hoặc là việc thêm s vào thời điểm cuối động từ ngôi thứ ba số ít ở thì hiện tại đơn, v.v.. [4]
Năm 1066, người Norman bên Pháp sang xâm lược Anh, và mở ra thuở nào kì mới cho tiếng Anh lúc bấy giờ: Middle English. Đây hoàn toàn có thể xem là yếu tố kiện lịch sử quan trọng nhất riêng với tiếng Anh, khi mà người Norman đã mang tiếng Pháp của tớ vào đem lại những sự mới mẻ và làm phong phú thêm thật nhiều cho kho ngữ vựng tiếng Anh lúc đó. Ví dụ như họ thay thế cw bằng qu (queen thay cho cwen), mang gh (thay vì chỉ có h) vào những từ như night, enough, v.v. cùng với một loạt từ mượn khác của Pháp. [5]
Thời kì Middle English kéo dãn đến giữa thế kỉ 15, thì tiếng Anh chuyển sang thời kì Modern English. Thời kì này còn được chia nhỏ làm hai quy trình: Early Modern English kéo dãn từ nửa thế kỉ 15 đến thế kỉ 18, và thời kì Late Modern English từ thế kỉ 18 cho tới nay. Trong cả hai quy trình này, tiếng Anh chịu sự ảnh hưởng thật nhiều từ công cuộc Phục hưng bên châu Âu, với việc đổ xô của hàng trăm từ gốc Latin và Hi Lạp như area, crisis, maximum, poem, v.v.. Rồi tiếp theo đó là ảnh hưởng từ cuộc Cách mạng Công nghiệp, cũng như ảnh hưởng từ việc đế chế Anh tóm gọn ¼ Trái đất, dẫn đến việc xuất hiện thêm nhiều từ quốc tế trong kho từ vựng tiếng Anh.
Đặc biệt, trong thời kì Modern English, khởi đầu xuất hiện một dạng tiếng Anh mới mà ngày này rất thịnh hành, đó là American English. Đó là kết quả của quy trình thực dân Anh sang Bắc Mĩ xâm chiếm. Một điều đáng để ý quan tâm ở đây: khi mà tại quê nhà nước Anh hiện giờ đang bị những luồng ngôn từ ngoại quốc đổ xô vào ào ạt thì ở Bắc Mĩ tiếng Anh của những người dân thực dân đem qua ít bị tình trạng như vậy, do đó tiếng Anh vào thời Shakespeare sẽ là giống với American English hơn là giống với tiếng Anh ngay tại quê nhà Anh quốc. Nhìn chung, lịch sử của tiếng Anh hoàn toàn có thể được tóm lại bằng sơ đồ sau:
Ngữ nguyên một số trong những từ
Tìm hiểu ngữ nguyên là một việc thú vị, nó cho ta biết những thông tin về lịch sử, văn hóa truyền thống, cũng như giúp làm rõ thêm căn nguyên về mặt ngữ nghĩa.
Một ví dụ điển hình cho việc tìm hiểu ngữ nguyên sẽ cho ta biết căn nguyên về mặt ngữ nghĩa đó đó là từ compassion (lòng trắc ẩn): là yếu tố phối hợp giữa prefix com- và từ passion; com- là prefix của tiếng Latin, nghĩa là together (cùng nhau); passion nếu tra theo ngữ nguyên thì nó xuất phát từ tiếng Latin pati, nghĩa là suffering (đau khổ). Như vậy để đã có lấy được lòng trắc ẩn thì người ta nên phải trải qua những đau khổ hoạn nạn cùng với nhau.
Một từ khác là educate (giáo dục). Gốc từ tiếng Latin của từ này là educare, nghĩa là bring up, có liên hệ với một từ Latin khác là educere, nghĩa là bring out, lead out. Để làm rõ tại sao lại là bring out thì ta phải trở lại thời Hi Lạp cổ đại để gặp Socrates. Vị triết gia Hi Lạp cổ đại này còn có một phương pháp dạy học là đặt vướng mắc cho học viên của tớ để tự người học viên đó rút ra được câu vấn đáp [6], như vậy bring out ở đây hoàn toàn có thể hiểu ở nghĩa như vậy.
Tìm hiểu nguồn gốc của từ có khi dẫn đến những phát hiện thú vị, ví dụ từ lesbian. Gốc của từ này xuất phát từ tên một quần hòn đảo của Hi Lạp, đó là quần hòn đảo Lesbos. Nguyên nhân là vào thế kỉ thứ 6 trước công nguyên, có một nữ nhà thơ tên là Sappho sống tại hòn hòn đảo Lesbos, và bà này còn có tình cảm đặc biệt quan trọng với phụ nữ và chuyên làm thơ tình dành tặng cho phụ nữ. Thế là từ từ từ Lesbos, mang nghĩa hoán dụ để chỉ những người dân đồng tính nữ, được quy đổi thành lesbian.
Cũng có khi nguồn gốc của từ lại xuất phát từ một tên người rõ ràng nào đó. Một ví dụ điển hình nhất là về từ sandwich. Từ này được lấy theo tên một nhà quí tộc Anh quốc vào thế kỉ 18 là Earl of Sandwich. Ông này cũng nổi tiếng là một tay cờ bạc, hoàn toàn có thể chơi đánh bài liền tù tì suốt 24 giờ, và ông ta đã đề xuất kiến nghị để những lát thịt bò nằm trong tâm hai lát bánh mì để không biến thành ngắt quãng việc chơi bài bởi việc ăn uống. Sau này, hình thức ăn như vậy được người ta gọi theo tên ông, tức là sandwich.
Một ví dụ khác về nguồn gốc từ xuất phát từ một tên riêng, đó là từ money. Vào thời La Mã cổ đại, có một ngôi đền mang tên Moneta dành riêng cho nữ thần Juno của tớ, ngôi đền này tiếp theo này được sử dụng làm nơi đúc tiền, do đó những từ như mint hay money đều phải có nguồn gốc từ tên ngôi đền này mà ra.
Tiếp theo là một ví dụ về sự việc biến hóa nghĩa của một từ. Đó là từ consider, và khá ngạc nhiên lúc biết rằng nghĩa gốc từ này là observe the stars (quan sát những vì sao), vì trong gốc Latin considerare (nghĩa là observe) có gốc sidus, nghĩa là star (sidus cũng là ngữ nguyên của từ sidereal). Dần dần nghĩa observe the stars này được hiểu rộng hơn là observe, tiếp theo đó đuợc hiểu theo nghĩa ẩn dụ là think over something, cũng đó đó là nghĩa của từ consider lúc bấy giờ (suy xét, xem xét).
Ngữ nguyên của một từ cũng hoàn toàn có thể cho ta biết luôn nguồn gốc nguồn gốc của yếu tố vật mà từ đó chỉ đến. Đó là trường hợp của từ orange, từ này xuất phát từ tiếng Sanskrit (tiếng Phạn) naranga, và quả thật là trái cam có nguồn gốc từ Ấn Độ [7]. Sau đó từ naranga gia nhập sang Tây Ban Nha, đổi thành naranj; rồi sang Pháp đổi thành orenge, này cũng là từ tiếng Anh ở quy trình Middle English; ở đầu cuối trở thành orange như tiếng Anh ngày này.
Một ví dụ khác về nguồn gốc của từ chỉ ra luôn nguồn gốc của yếu tố vật đó đó là chocolate. Xuất xứ của chocolate là từ ngôi làng Nahuatl của dân tộc bản địa Aztec bên Mexico. Khi người Tây Ban Nha đến Mexico, họ đã mày mò ra được ở ngôi làng ấy có có một thứ nước uống tên là chocoatl (choco nghĩa là bitter, atl nghĩa là water). Khi gia nhập sang Tây Ban Nha thì cái âm atl không phổ dụng trong tiếng Tây Ban Nha, nên đã được đổi thành chocolato. Cuối cùng sang tiếng Anh là chocolate.
Có một danh từ chỉ một nơi mà đi bất kì đâu cũng phải có, nhất là trong những quán ăn hay nhà hàng quán ăn. Đó là toilet. Thật ra thì từ toilet này nghĩa ban đầu của nó không in như nghĩa lúc bấy giờ. Từ toilet được mượn từ tiếng Pháp toilette, với nghĩa lúc đó là cloth cover (tấm phủ bằng vải), và thường được sử dụng với ý chỉ tấm khăn trải bàn trang điểm, rồi từ từ từ toilet dùng để ám chỉ hành vi thay đồ, rồi trở thành phòng thay đồ kèm theo những tiện nghi dùng để tắm rửa, và sau cuối trở thành cái nghĩa mà lúc bấy giờ được sử dụng rộng tự do.
Cuối cùng sẽ nói về ngữ nguyên của một từ cực kỳ thông dụng lúc bấy giờ. Chính là từ OK. Từ này thật ra là ý chỉ gì, viết tắt cho cái gì, nó đã gây ra nhiều luồng Dự kiến, nhưng mãi đến năm 1964 người ta mới thật sự tìm ra được nguồn gốc của từ OK này.
Vào năm 1838, những tờ báo ở Mĩ có Xu thế cố ý biến một từ đúng thành sai chính tả rồi viết tắt nó, ví dụ tờ Morning Post ở Boston thời bấy giờ đã dùng O.W. để viết tắt cho chữ all right, người sửa đổi và biên tập đã viết tắt như thể chữ này được viết là oll wright. Từ xu thế này mà từ OK khởi đầu xuất hiện, với vai trò là viết tắt của từ oll korrect (một kiểu cố ý viết sai của cụm từ all correct), và đây đó đó là ngữ nguyên đúng chuẩn nhất của từ OK. Tuy nhiên từ OK này còn có lẽ rằng sẽ bị rơi vào quên lãng nếu như không nhờ có một sự kiện khác. Đó là vào năm 1840, một năm tiếp theo khi từ OK chính thức xuất hiện trên mặt báo, những người dân theo Đảng Dân Chủ ở Tp New York đã lập ra Câu lạc bộ OK. Tên OK của câu lạc bộ này đó đó là viết tắt của cụm Old Kinderhook, lấy từ tên của một thị xã nằm ở vị trí phía bắc quận Columbia của Tp New York, vì đó là nơi sinh của tổng thống Hoa Kì lúc đó là Martin Van Buren [8], người đứng ra tái tranh cử tổng thống vào năm 1840. Do từ OK này đã xuất hiện trước đó, nên những người dân của Đảng Dân Chủ này lấy tên đó với ý chỉ ứng viên của tớ sẽ all right. Chiến dịch vận động tranh cử vào năm 1840 đã tận mắt tận mắt chứng kiến sự xuất hiện hàng loạt của từ OK trên khắp những phương tiện đi lại truyền thông. Có thể nói tuy Old Kinderhook không phải là ngữ nguyên của từ OK, nhưng nó đã góp thêm phần củng cố vị trí của từ OK trong tiếng nói của người Mĩ. [9]
Còn thật nhiều ngữ nguyên thú vị khác, nhưng vì số lượng giới hạn của nội dung bài viết nên chỉ có thể nêu ra một số trong những như vậy, phần còn sót lại hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm tại một số trong những từ điển ngữ nguyên uy tín như cuốn A Comprehensive Etymological Dictionary of the English Language của Ernest Klein, hay Word Origins của John Ayto, cũng hoàn toàn có thể xem phần word origin ở những từ điển tiếng Anh nổi tiếng như từ điển Oxford Advanced Learners Dictionary phiên bản thứ 8, Oxford Concise English Dictionary hay Meriam-Websters Collegiate Dictionary.
Sài Gòn
24/7/2010
_______
Ghi chú:
[1] Ernest Klein (1899 1983): nhà ngôn từ học người Canada, sinh ra tại Romania, có gốc Do Thái.
Nguyên văn câu của Ernest Klein:
“To know the origin of words is to know the cultural history of mankind.”
[2] Coi thêm về sơ đồ của ngữ hệ Ấn-Âu:
://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/IndoEuropeanTree.svg/2000px-IndoEuropeanTree.svg.png
Và sơ đồ của một nhánh ngữ hệ Ấn-Âu có liên quan đến tiếng Anh:
://img802.imageshack.us/img802/5751/indoeuropeanlanguagesce.png
[3] Coi thêm về sự việc phân loại của nhóm ngôn từ Germanic:
://.wordorigins.org/index.php/site/comments/a_very_brief_history_of_the_english_language3/
[4] Crystal, David. Old English. The Cambridge Encyclopedia of English Language. Cambridge University Press, 2003; p..25
[5] Coi thêm một số trong những từ trong tiếng Anh gia nhập từ Pháp trong quy trình Middle English:
://a.imageshack.us/img194/5712/somefrenchloansinmiddle.jpg
(Bảng này lấy từ cuốn The Cambridge Encyclopedia of English Language của David Crystal)
[6] ://.cals.ncsu.edu/agexed/aee501/socrates.html
[7] ://hubpages/hub/history-and-origin-of-oranges-orange-oil-benefits
[8] Martin Van Buren (1782-1862): vị tổng thống thứ 8 của Hoa Kì, nhiệm kì 1837-1841, và là một trong những sáng lập viên của Đảng Dân Chủ.
[9] Wilton, David. OK. Word Myths: Debunking Linguistic Urban Legends. Oxford University Press, 2004; p.. 28.
___
Tài liệu tìm hiểu thêm:
Ayto, John. Word Origins. A & C Black, 2nd edition, 2005
Crystal, David. The Cambridge Encyclopedia of English Language. Cambridge University Press, 2003
Klein, Ernest. A Comprehensive Etymological Dictionary of the English Language. Elsevier, 1966
Oxford Latin Dictionary. Oxford University Press, 1968.
://.wordorigins.org/index.php/site/comments/a_very_brief_history_of_the_english_language3/
://.krysstal/wordname.html
Tags:
Reply
4
0
Chia sẻ
Review Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì ?
Bạn vừa đọc tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì tiên tiến và phát triển nhất
Chia Sẻ Link Down Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì miễn phí
Bạn đang tìm một số trong những Chia Sẻ Link Cập nhật Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì Free.
Hỏi đáp vướng mắc về Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì
Nếu Pro sau khi đọc nội dung bài viết Có nguồn gốc từ tiếng Anh là gì , bạn vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha
#Có #nguồn #gốc #từ #tiếng #Anh #là #gì