Video Hướng Dẫn Nhà giáo Đường Chu Văn An sinh vào năm 1292, năm đó thuộc thế kỷ nào 2022
Trang nhà > Thủ đô > Nhân vật > Đường Chu Văn An (1292 – 1370)
Thứ Tư 17, Tháng Giêng 2007
Cao sĩ đời Trần, tự là Linh Triệt, hiệu Tiều Ẩn; quê ở thôn Văn, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Đàm (sau đổi thành Thanh Trì), tỉnh Hợp Đồng Hà Đông (nay thuộc Tp Hà Nội Thủ Đô). Ông là một vị quan liêm khiết, một nhà giáo nghiêm khắc, mẫu mực, dạy học nổi tiếng.
Đời Trần Minh Tông, ông làm quan Quốc Tử giám Tư nghiệp và thầy dạy trực tiếp của những hoàng tử. Vào thời gian hiện nay ông soạn sách Tứ Thư Thuyết Ước. Học thuyết của ông là cùng lý, chính tâm, trừ tà, cự bế chú trọng về phương diện thực hành thực tiễn của Khổng giáo. Nhiều học trò của ông sau cũng trở thành danh sĩ như Lê Quát, Phạm Sư Mạnh. Đời Dụ Tông, ông dâng sớ xin vua chém 7 tên quyền gian, gọi là “Thất trảm sớ”, tuy nhiên vua không nghe. Ông từ quan về ẩn ở núi Kiệt Đặc, huyện Chí Linh, tỉnh Tp Hải Dương, thuở nào gian sau ông mở trường dạy học. Mặc dù, sau đấy nhiều lần vua có chỉ triệu, nhưng ông đều từ chối. Nhưng mọi khi nước nhà có biến sự, hội triều ông mới chịu đến tham nghị. Năm 1370 ông mất, được vua Trần Nghệ Tông ban tên thụy là Văn Trinh, tước Văn Trinh Công, hiệu Khang Tiết, thờ ở Văn Miếu. Đường Chu Văn An để lại cuốn sách Tứ Thư Thuyết Ước, tập thơ Tiều ẩn thi tập, Quốc ngữ thi tập (tập này bị quân Minh lấy đưa về Tàu).
Trần vãn thử hà thời, dục vịnh đại phi hiền giả lạc
Phượng sơn tồn ẩn xứ, trĩ lưu trường ngưỡng triết nhân phong
(Cuối Trần đó là thời nào, ngâm vịnh rong chơi đâu phải thú vui hiền giả
Non phượng còn dấu nơi ẩn, núi sông mãi mãi ngắm nhìn và thưởng thức phong thái triết nhân)
Đó là đôi câu đối mà người đời mãi mãi còn truyền tụng để tỏ lòng mến phục riêng với Đường Chu Văn An – nhà Nho, nhà hiền triết, nhà sư phạm mẫu mực cuối thời Trần.
Đường Chu Văn An tên hiệu là Tiều ẩn, tên chữ là Linh Triệt, người làng Văn Thôn, xã Quang Liệt, huyện Thanh Đàm (nay là huyện Thanh Trì – Tp Hà Nội Thủ Đô). Theo thần tích đình làng Thanh Liệt, nơi thờ ông làm thành hoàng, thì ông sinh vào năm Nhâm Thìn (1292) và mất năm Canh Tuất (1370).
Đường Chu Văn An ngay từ hồi còn trẻ đã nổi tiếng là một người cương trực, sửa mình trong sáng, giữ tiết tháo, không cầu danh lợi, chỉ ở trong nhà đọc sách. Khi thi đỗ Thái học viên, ông không ra làm quan, mà trở về mở trường dạy học ở quê nhà. Học trò nhiều nơi tìm tới theo học rất nhiều. Trong số môn đệ ông có nhiều người thành đạt, thi đỗ ra làm quan to trong triều như Phạm Sư Mạnh, Lê Quát khi về thăm thầy vẫn giữ lễ, được thầy rỉ tai ít lời thì rất lấy làm mừng. Có những học trò cũ không tốt, ông thẳng thắn quở trách, thậm chí còn quát mắng không cho gặp. Tính nghiêm nghị, tư cách thanh cao và học vấn sâu rộng làm cho tiếng tăm ông ngày càng lan xa. Đức độ và uy tín của ông như vậy, làm cho học trò đến theo học càng nhiều và có đủ nhiều chủng loại.
Một lịch sử dân tộc thuở nào vẫn được lưu truyền nói về ngôi trường và nhân cách, đạo đức của ông như sau: Tương truyền khi Đường Chu Văn An mở trường dạy học ở quê nhà, có nhiều học trò tìm tới theo học. Trong số này còn có một người sáng nào thì cũng đến thật sớm nghe giảng. Thầy dạy khen là chăm chỉ nhưng không rõ tông tích ở đâu. ông bèn cho những người dân dò xem thì cứ đến khu đầm Đại (khu đầm lớn hình vành khuyên, nằm Một trong những làng Đại Từ , Tứ Kỳ, Huỳnh Cung) thì biến mất. Ông biết là thần nước. Gặp lúc đại hạn kéo dãn, giảng bài xong ông tụ tập những trò lại hỏi xem ai có tài năng thì làm mưa giúp dân, giúp thầy. Người học trò kỳ lạ trước có vẻ như ngần ngại, sau đứng ra xin nhận và nói với thầy: “Con vâng lời thầy là trái lệnh Thiên đình, nhưng con cứ làm để giúp dân. Mai kia nếu có chuyện gì không hay, mong thầy chu toàn cho”. Sau đó người này ra giữa sân lấy nghiên mài mực, ngửa mặt lên trời khấn và lấy bút thấm mực vẩy ra khắp nơi. Vẩy gần hết mực, lại tung cả nghiên lẫn bút lên trời. Lập tức mây đen kéo đến, trời đổ mưa một trận rất rộng. Đêm hôm ấy có tiếng sét và đến sáng thấy có thây thuồng luồng nổi lên ở đầm. Đường Chu Văn An được tin khóc thương luyến tiếc rồi sai học trò làm lễ an táng, nhân dân những làng lân cận cũng đến giúp sức và sau nhớ công ơn bèn lập đền thờ. Nay vẫn còn đấy dấu vết mộ thần. Theo truyền thuyết, chỗ nghiên mực bị ném rơi xuống đang trở thành đầm nước lúc nào thì cũng đen, nên thành tên là Đầm Mực. Quản bút rơi xuống làng Tả Thanh Oai biến làng này thành một làng văn học quê nhà của Ngô Thì Sĩ, Ngô Thì Nhậm, v.v… Trong đền thờ thần còn đôi câu đối khá tiêu biểu vượt trội ghi lại sự tích này.
Mặc nghiễn khởi tường vân, nhất bút lực hồi thiên tự thuận
Chu đình lưu hóa vũ, thiên trù vọng thiếp địa phồn khô
(Mây lành từ nghiên mực bay lên, một ngọn bút ra công trời thuận theo lẽ phải
Mưa tốt giữa sân son đổ xuống, nghìn cánh đồng đội nước, đất nẻ trổ mùa hoa)
(Chu đình có hai nghĩa: sân son và sân họ Chu, chỉ Đường Chu Văn An)
Câu chuyện trên đây chỉ là một giai thoại về Đường Chu Văn An để nói rằng tài đức của tớ Chu có sức mạnh cảm hóa được cả quỷ thần. Tuy nhiên, trải qua này cũng thấy được đức độ của Đường Chu Văn An lúc đương thời là rất rộng.
Đến đời vua Trần Minh Tông, ông được mời vào làm Tư nghiệp ở Văn Miếu để dạy Thái tử học. Ông đã cùng với Mạc Đĩnh Chi, Phạm Sư Mạnh, Nguyễn Trung Ngạn tham gia vào việc làm củng cố triều đình lúc đó đang đi dần vào con phố khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ, suy thoái và khủng hoảng. Đến đời Dụ Tông, chính vì sự càng thối nát, bọn gian thần nổi lên khắp nơi. Đường Chu Văn An nhiều lần can ngăn Dụ Tông không được, bèn dâng sớ xin chém bảy kẻ nịnh thần, đều là người quyền thế được vua yêu. Đó là Thất trảm sớ nổi tiếng trong lịch sử dân tộc. Nhà vua không nghe, ông bèn “treo mũ ở cửa Huyền Vũ” rồi bỏ quan về ở ẩn tại núi Phương Sơn thuộc làng Kiệt Đắc, huyện Chí Linh (Hải Hưng) lấy hiệu là Tiều ẩn (người đi ẩn hái củi). Sau ông mất tại đó.
Theo thư tịch cũ thì Đường Chu Văn An viết nhiều sách, ông đã để lại cho đời sau những tác phẩm: hai tập thơ Quốc ngữ thi tập bằng chữ Nôm và Tiều ẩn thi tập bằng chữ Hán. Ông còn viết một cuốn sách biện luận giản ước về Tứ thư nhan đề Tứ thư thuyết ước. Theo một tài liệu nghiên cứu và phân tích mới gần đây thì Đường Chu Văn An còn là một một nhà đông y đã biên soạn quyển Y học yếu giải tập chu di biên gồm những lý luận cơ bản về chữa trị bệnh bằng Đông y. Khi ông mất, vua Trần đã dành riêng cho ông một vinh dự lớn số 1 riêng với một trí thức là được thờ ở Văn Miếu. Vua còn ban tặng tên thụy cho ông là Văn Trinh. Ngô Thế Vinh, nhà văn học nổi tiếng thế kỷ 19 trong bài văn bia ở đền Phương Sơn đã thích nghĩa hai chữ “Văn Trinh” như sau: (Văn, đức chi biểu dã; Trinh, đức chỉ chính cổ dã. Văn là yếu tố bên phía ngoài (thuần nhất )của đức; Trinh là tính chính trực, kiên địch của đức). Tên thụy như vậy nhằm mục đích biểu dương một người đã phối hợp được hai mặt của đạo đức: bên phía ngoài thuần nhã, hiền hòa với bên trong chính trực, kiên định. Trong lịch sử dân tộc giáo dục nước nhà, ông đã và đang giành được vị thế cao quí số 1, xứng danh đứng đầu những nhà giáo từ xưa tới nay. Ông đã vượt qua ngưỡng cửa: làm thầy giáo giỏi của một đời để đạt tới làm thầy giáo giỏi của muôn đời như Phan Huy Chú đã ngợi ca ông: “học nghiệp thuần túy, tiết tháo hùng vĩ, làng Nho nước Việt trước sau chỉ có mình ông, những ông khác không thể so sánh được”.
Một bài thơ chữ Hán của Đường Chu Văn An:
江亭作
江亭獨立數歸舟
風急灘前一笛秋
斜日吟殘紅淡淡
暮天望斷碧悠悠
功名已落荒唐夢
湖海聊爲汗漫遊
自去自來魂不管
滄波萬頃羨飛鷗
Giang Ðình Tác
Giang đình độc lập sổ quy châu
Phong cấp than tiền nhất địch thu
Tà nhật ngâm tàn hồng đạm đạm
Mộ thiên vọng đoạn bích du du
Công danh dĩ lạc hoang đường mộng
Hồ hải lưu vi hãn mạn du
Tự khứ tự lai hồn bất quản,
Thương ba vạn khoảnh tiện phi âu
Bản dịch Đông Tỉnh
Điếm sông côi mấy thuyền về bến
Gió bãi vù một tiếng sáo thu
Ngừng ngâm chiều đã nhạt nhoà
Nhìn trời man mác tít mù biếc xanh
Hoang đường mộng công danh sự nghiệp hết nỗi
Cứ lãng du hồ hải thanh nhàn
Tự do hồn thoát dây oan
Như chim âu lượn trên ngàn sóng khơi.
Xem trực tuyến : Tham khảo
đoạn Clip Nhà giáo Đường Chu Văn An sinh vào năm 1292, năm đó thuộc thế kỷ nào ?
Bạn vừa đọc nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Nhà giáo Đường Chu Văn An sinh vào năm 1292, năm đó thuộc thế kỷ nào mới nhất , Bạn đang tìm một số trong những ShareLink Download Nhà giáo Đường Chu Văn An sinh vào năm 1292, năm đó thuộc thế kỷ nào miễn phí.
Hỏi đáp thắc mắc về Nhà giáo Đường Chu Văn An sinh vào năm 1292, năm đó thuộc thế kỷ nào
Nếu sau khoản thời hạn đọc nội dung bài viết Nhà giáo Đường Chu Văn An sinh vào năm 1292, năm đó thuộc thế kỷ nào vẫn chưa hiểu thì trọn vẹn có thể lại Comment ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha
#Nhà #giáo #Chu #Văn #sinh #năm #năm #đó #thuộc #thế #kỷ #nào